Omgevingswet sinds 1 januari 2024
Op het gebied van het Omgevingsrecht zijn op dit ogenblik veel ontwikkelingen. Zo is met de Omgevingswet het stelsel enorm herzien. De wet bundelt 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. De herziening heeft tot doel het stelsel eenvoudiger en beter te maken, voor bedrijven, burgers en overheden. Een tweede doel is een cultuurverandering in de benaderingswijze van projecten in de fysieke leefomgeving. In het ruimte geven aan nieuwe ontwikkelingen. Minder regels, meer eigen verantwoordelijkheid voor burgers en bedrijven. Daar past een dienstbare overheid bij die heldere doelen stelt, en meedenkt en mogelijk maakt, in plaats van alleen voorschrijft en handhaaft. Daarbij zijn waarborgen voor de kwaliteit van de leefomgeving van belang: een goed evenwicht tussen ruimte voor ontwikkelingen enerzijds, en waarborgen voor de kwaliteit van de leefomgeving anderzijds.
Wat betekent deze herziening van het stelsel?
De invoering van de Omgevingswet is een grote en complexe opgave. Deze nieuwe wetgeving wordt door het Digitaal Stelsel Omgevingswet ondersteund. In eerste instantie zijn bestemmingsplannen opgegaan in een omgevingsplan van rechtswege. Gemeenten zitten tot januari 2032 in een transitie periode voor de opbouw van een nieuw omgevingsplan. In de eerste jaren zal het nieuwe stelsel dus nog niet volledig operationeel zijn: er zal overgangsrecht zijn dat de mogelijkheid geeft tot een rechtszekere transitie. Daarnaast zal een andere manier van werken en ervaringen ermee opdoen tijd vragen. Deze totale transitie van regelgeving, overgangsrecht en veranderopgave moet in 2031 volledig zijn afgerond. Voor overheden onder andere een cultuurverandering. Naast deze verandering betekent het ook dat nieuwe eigen wettelijke instrumenten ontwikkeld worden, zoals de omgevingsvisie, omgevingsprogramma’s en het omgevingsplan. Wij ondersteunen overheden bij deze grote veranderopgave.